گاهی پیش میاد که برات دریچه ای به یادگیری چیزهای جدید باز میشه، این بار شانس با من یار بود و با کایزن آشنا شدم، متدی بسیار کارمد از فرهنگ عجیب ژاپنی برای رشد و بهبود مستمر !
کایزن، هنر کوچک و بزرگ
کایزن، واژه‌ای ژاپنی است که به معنای “بهبود مستمر” است. این فلسفه مدیریتی بر این باور است که پیشرفت مداوم در هر زمینه‌ای، چه کوچک و چه بزرگ، امکان‌پذیر است. کایزن بر مشارکت همه‌ی افراد در سازمان تأکید دارد و معتقد است که هر کس می‌تواند با انجام تغییرات کوچک و ساده، به بهبود وضعیت کمک کند.
کایزن در سال‌های اخیر به یکی از محبوب‌ترین روش‌های بهبود مدیریت در سراسر جهان تبدیل شده است. این روش در صنایع مختلف، از تولید و خدمات گرفته تا آموزش و بهداشت، کاربرد دارد.
کایزن در عمل
کایزن بر اساس چرخه‌ی PDCA یا CAPD اجرا می‌شود. این چرخه شامل چهار مرحله‌ی زیر است:
- برنامه‌ریزی (Plan): در این مرحله، مشکل یا فرصتی که می‌خواهیم بهبود دهیم، شناسایی و تعریف می‌شود. همچنین، اهداف و اقدامات لازم برای بهبود، تعیین می‌شود.
- اجرا (Do): در این مرحله، اقدامات تعیین‌شده در مرحله‌ی قبل، اجرا می‌شوند.
- بررسی (Check): در این مرحله، نتایج اقدامات اجراشده، بررسی می‌شوند تا مشخص شود آیا به اهداف موردنظر دست یافته‌ایم یا خیر.
- عمل (Act): در این مرحله، در صورت نیاز، اقدامات لازم برای بهبود نتایج، انجام می‌شوند.
کایزن یک فرآیند مستمر است و باید به‌طور مداوم تکرار شود تا پیشرفت مداوم در سازمان حاصل شود.
اصول کایزن
کایزن بر اساس چند اصل کلیدی استوار است که عبارتند از:
- تمرکز بر بهبود مستمر: کایزن بر این باور است که پیشرفت مداوم در هر زمینه‌ای، چه کوچک و چه بزرگ، امکان‌پذیر است.
- مشارکت همه‌ی افراد: کایزن بر مشارکت همه‌ی افراد در سازمان تأکید دارد و معتقد است که هر کس می‌تواند با انجام تغییرات کوچک و ساده، به بهبود وضعیت کمک کند.
- ساده‌سازی: کایزن بر ساده‌سازی فرآیندها و حذف اتلاف‌ها تأکید دارد.
- توجه به مشتری: کایزن بر توجه به نیازهای مشتری و تلاش برای برآورده‌سازی آن‌ها تأکید دارد.
مزایا کایزن
کایزن مزایای متعددی برای سازمان‌ها دارد، از جمله:
- افزایش بهره‌وری: کایزن می‌تواند با بهبود فرآیندها و حذف اتلاف‌ها، بهره‌وری سازمان را افزایش دهد.
- کاهش هزینه‌ها: کایزن می‌تواند با کاهش ضایعات و بهبود بهره‌وری، هزینه‌های سازمان را کاهش دهد.
- بهبود کیفیت: کایزن می‌تواند با بهبود فرآیندها و محصولات، کیفیت را افزایش دهد.
- رضایت مشتری: کایزن می‌تواند با توجه به نیازهای مشتری و تلاش برای برآورده‌سازی آن‌ها، رضایت مشتری را افزایش دهد.
چند نکته خودمانی در مورد کایزن
- کایزن یک فلسفه‌ی مدیریتی است، نه یک تکنیک. بنابراین، برای موفقیت در اجرای کایزن، باید این فلسفه را درک کرد و آن را در فرهنگ سازمانی نهادینه کرد.
- کایزن یک فرآیند مستمر است، نه یک پروژه‌ی یک‌باره. بنابراین، باید به‌طور مداوم تکرار شود تا پیشرفت مداوم در سازمان حاصل شود.
- کایزن یک روش ساده است، اما اجرای آن نیاز به تعهد و تلاش دارد.
مطالعه کنیم
در ایران چند کتاب برای کایزن موجود است، نکته مهم در باره یکی از کتاب ها به اسم “مدیریت ژاپنی، کایزن” نوشته محسن گلپور از انتشارات آرمان رشد هست که من به هیچ وجه مطالعش رو پیشنهاد نمیدم. بخش های ابتدایی کتاب خوب هستند ولی بیشتر کتاب ساختار مناسبی نداره و مشخص هست ایده های نویسنده در همان بخش های ابتدایی تمام شده است !